تیمور لنگ در اواخر عمرش، پادشاهی پارسیگوی عثمانی را تسخیر میکند؛ وی ۱۲ روز پس از آن، نامهای پر از مهر و صفا و به زبان فارسی به پادشاه فرانسه میفرستد و مینویسد: «دشمن مشترک را شکست دادم!». متن نامه را ببینید.
نامه که از سوی تیمور لنگ، بزرگ مغولان، به یکی از پادشاهان اروپایی، و مقارن زمان فتح سرزمین «عثمانیان پارسیگوی»، و آن هم به زبان پارسی نگاشته شده، رونمایی میشود. میرزا محمدخان قزوینی۱ در روزنامهی «کاوه» که در تاریخ ۲۸ آذر ۱۲۹۰ هجری شمسی منتشر شد متن نامهی تیمور گورکانی۲ به شارل ششم۳، پادشاه فرانسه، در سال ۱۴۰۲ میلادی را منتشر کرده است. این نامه چنان که از تاریخ آن پیداست۴ در ترکیهی امروزی، و تنها ۱۲ روز پس از شکست و اسارت تاریخی سلطان پارسیگوی عثمانی، بایزید ایلدرم۵، نوشته شده، و اصل آن اکنون در خزانهی اسناد رسمی پاریس نگهداری میشود. «فری جوآن مارحسیا مطران»، که تبار ایتالیایی داشت و رهرو فرقهٔ فرانسیسکن بود و بزرگ کشیشهای منطقهی «سلطانیه» (در جوار زنجان امروزی)، پیک پیخجستهی این نامه بود. بنا به نقل حسین میرجعفری، این نامه در ژوئن ۱۴۰۳ به پادشاه فرانسه تحویل شد.۶ متن این نامه عینا از این قرار است:
«امیر کبیر تمر کوران زید عمره
ملک ری دفرنسا
صد هزار سلام و آرزومندی ازین محب خود با جهان ارزمندی بسیار بعد از تبلیغ ادعیه رای عالی آن امیر کبیر را نموده میشود که که فری فرنسکس تعلیمده بدین طرف رسید و مکاتب ملکان را آورد و نیکنامی و عظمت و بزرکوری آن امیرکبیر را عرضه کرد عظیم شادمان شدیم و نیز تقریر کرد که با لشکر انبوه روانه شد بیاری باری تعالی و دشمنان ما را و شما را قهر و زبون کرد من بعد فری جوان مارحسیا سلطانیة به خدمت فرستاده شد وی بخدمت تقریر کند هر چه واقع شد اکنون توقع از آن امیر کبیر داریم دائما مکاتیب همایون فرستاده شود و سلامتی آن امیر کبیر باز نماید تا تسلی خاطر حاصل آید دیگر میباید که بازرگانان شما را بدین طرف فرستاده شود که اینجایگه ایشانرا معزز و مکرم سازیم و نیز بازرگانان ما بدان طرف رجوع سازند ایشانرا نیز معزز و مکرم سازند و بر ایشان کسی زور و زیادتی نکند زیرا دنیا ببازرگانان آبادانست زیادت چه ابرام نمایم دولت باد در کامرانی بسیار سال و السلام تحریر فی غرة محرم المکرم سنة خمسة و ثمانمایه الهجریة [مهر تیمور]»
تسنیم
تعصب بیجا حقایق تاریخی رو نمی پوشونه چه خوشتون بیاد چه نیاد
نه ميشه خواند نميشه فهميد
چقدر زبان تغيير ميكند
زبان فرهیختگان و فرزانگان پهنه زمین و در بلندای تاریخ!
نامه را به فارسی نوشته !
نکند شما هم از ماوراءالنهر به ایران آمدید؟