«تابناک باتو» ـ در نگاه اول موجودی را مشاهده میکنید که شباهت زیادی به یک کاکتوس ساده دارد، اما در واقع لارو پروانه شاهزاده معمولی است که بدن آن کاملا با زائدههایی مانند ستون فقرات پوشیده شده است.
شاهزاده معمولی با نام علمی Euthalia aconthea، گونهای پروانه متعلق به تیره پروانههای فرچه پا است که در سرده پروانههای شاهزاده نیز قرار میگیرد. گفتنی است که فرچه پایان بزرگترین تیره پروانهها در دنیا هستند که شاهزاده معمولی هم جزئی از این تیره به شمار میرود و بیشتر بومی مناطقی همچون سریلانکا، هند و آسیای جنوب شرقی است. اما آنچه که این پروانه را تبدیل به سوژهای جالب کرده، ظاهر آن در مرحله لاروی است. در نگاه اول موجودی را مشاهده میکنید که شباهت زیادی به یک کاکتوس ساده دارد، اما در واقع لارو پروانه شاهزاده معمولی است که بدن آن کاملا با زائدههایی مانند ستون فقرات پوشیده شده است.
کرمهای پیله ساز این پروانه از برگ میوه انبه تغذیه میکنند و بدین ترتیب میتوان شمار بالایی از آنها را در باغهایی که درخت انبه وجود دارد، جست و جو کرد. شاهزاده معمولی به علت نوع تغذیه خود، تحت عنوان شاهزاده انبه نیز شناخته میشود. در تصویر زیر سر کرم پیله ساز مورد نظر کاملا مشخص است.
هیچ اطلاعاتی مبنی بر سمی بودن کرم پروانه شاهزاده معمولی وجود دارد. در واقع روشن نشده است که آیا زائدههای بدن این پروانه سمی هستند و از آنها برای نیش زدن هدفش استفاده میکند یا خیر. به طور کلی برخی از گونههای پروانهها همواره به خاطر نیش زدن مورد توجه قرار میگیرند که در اغلب موارد یک تهدید جانی جدی محسوب نمیشوند و علائم آن محدود به خارش و همچنین بثورات جلدی است. در این میان شماری از گونههای نادر نیز وجود دارند که گزش آنها بسیار خطرناک است و باید فرد مورد حمله فورا به مراکز درمانی ارجاع داده شود.
در ادامه چند گونه از حشراتی تحت عنوان بید یا شاپرک را خواهیم دید مشخص شده است کرم پیله ساز آنها قابلیت گزش انسان را دارد. بیشتر اطلاعاتی که از نیش پروانهها و حمله آنها به انسانها در دست است، مربوط به نقاط دیگری از دنیا (غالبا به غیر از آسیای جنوب شرقی) میشود. این در حالی است که اطلاعات بیشتری از شاپرکها منتشر شده است. آنها برخلاف پروانهها که عمدتا رنگارنگ و زیبا هستند، ظاهری مرموزتر دارند.
- تیره شاپرکهای فنجانی
- تیره شاپرکهای پشمالو
- تیره شاپرکهای خاشاک
حتی افسانههایی وجود دارد که نزدیک شدن بیش از حد به پروانهها و شاپرکها را به علت خطر تماس با پودری که از بالهای آنان آزاد شده و منجر به نابینایی میشود، منع میکند. امروزه دانشمندان و حشره شناسان به این نتیجه رسیده اند که چنین چیزی عملا امکان پذیر نیست و پودری که بالها و بدن این حشرات را میپوشاند، تهدید جدی برای انسان محسوب نمیشود.
جنس نر "شاهزاده معمولی" قهوهای رنگ است و رگههایی زیتونی نیز روی بالهای آن دیده میشود. جنس ماده نیز ظاهری مشابه دارد، اما رنگ پریدهتر از جنس نر به نظر میرسد. یکی دیگر از تفاوتهای کاملا واضح میان دو جنس شاهزاده معمولی، نقاط سفیدی است که روی بالهای جنس ماده وجود دارد. گفتنی است که پروانه شاهزاده معمولی در ارتفاعات کم پرواز میکند و از این طریق قلمرو خود را حفظ خواهد کرد.
تصویری از جنس نر پروانه شاهزاده معمولی
تصویری از جنس ماده پروانه شاهزاده معمولی
تصاویری از شاهزاده معمولی؛
عصرایران