کاربرد «خردورزی» در صحنه روزمره زندگی
کد خبر: ۱۴۷۸
تاریخ انتشار: 2015 June 04    -    ۱۴ خرداد ۱۳۹۴ - ۰۰:۱۳
هنگامی که فردی بتواند این تفکر و پیش‌بینی را به گونه‌ای به زبان آینده تسری دهد که رفتار و کنش‌های وی منجر به نتایج سودمندی شود از خردورزی استفاده کرده است.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های متمایز انسان و دیگر موجودات، توانایی تفکر و مهم‌تر از آن توانایی پیش‌بینی‌ است؛ به این معنا که انسان‌ها می‌توانند درباره همه موضوعات، چه موضوعات خوشایند و چه ناخوشایند بیندیشند و وضعیت‌های گوناگون آنان را تا زمان طولانی در آینده به صورت ذهنی پیش‌بینی کنند.

دکتر امیرمحمد شهسوارانی در گفت و گو با «تابناک با تو» در این باره اظهار داشت: هنگامی که فردی بتواند این تفکر و پیش‌بینی را به گونه‌ای به زبان آینده تسری دهد که رفتار و کنش‌های وی منجر به نتایج سودمندی شود، از «خردورزی» استفاده کرده است.

وی گفت: اموری در زمره خردورزی قرار می‌گیرند که دیدگا‌ه‌های وسیعی از نفع افراد و گروه‌های گوناگون را در بر بگیرد. به طور سنتی با توجه به نظریه «بازی» که از علم اقتصاد ریشه گرفته است، در هر کنش، افراد به سود خود و طرف مقابل خود توجه دارند و بهترین نوع کنش، کنش‌های برد ـ برد به شمار می‌رود؛ اما در کنش‌های خردمندانه‌، افراد به کنش‌های برد ـ برد ـ برد ـ برد توجه دارند‌‌.

در چنین وضعیتی فرد باید در هر کار چهار ضلع در نظر بگیرد که شامل منافع خود، منافع طرف مقابل، منافع اجتماعی که در آن زندگی می‌کند و منافع همه جامعه بشری و حیات در سراسر عالم است.

شهسوارانی همچنین می افزاید: اگر کنش مشمول تفکر و پیش‌ینی چنین منافعی در نتایج خود باشد، آن را خردمندانه می‌گویند. نمونه‌های بارز این کنش در متون کهن مذهبی، ادبی، اسلام و ایرانی موجود است. آیات قرآنی بی‌شمار، پندها و اندرزهای خردمندانه‌ای برای افراد دارند. به عنوان نمونه‌‌های کابردی‌تر می‌توان به کلام و سیره پیامبر (ص) و ائمه اطهار از جمله نهج‌البلاغه اشاره کرد.

وی در ادامه یادآور شد: در زمینه‌های ادبیات، می توان به متون کهنی همچون آثار سهروردی،‌ خیام،‌ سعدی، حافظ و مولانا اشاره کرد. متون خردمندانه جدیدتر که به تاریخ معاصر مرتبط است، نمونه‌های شاخص آثار دهخدا و پروین اعتصامی هستند. ویژگی این متون، توجه خاص به منافع افراد در سطوح گوناگون و ارتباط آن با کل جامعه بشری و حیات در جهان در لحظه است.

به عنوان توجیه عملی برای آموزش خردورزی و رفتار خردمندانه پیشنهاد می‌شود در روز دست‌کم یک صفحه از قرآن، نهج‌البلاغه،‌ یا یکی از آثار ادبی (ترجیحا گلستان یا بوستان سعدی) خوانده شود.

وی در پایان گفت: امروزه رویکردهای نوین روانشناسی در قالب رویکردهای «پذیرش و تعهد» و رویکردهای استعاره درمانی به میزان بسیاری از این منابع برای افزایش رفتار خردمندانه و کاهش نقش‌ها و مشکلات در سطح روابط فردی و اجتماعی استفاده می‌کنند.

 دکتر امیرمحمد شهسوارانی، روانشناس

نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار