عیاش ها به ایران نمی آیند!

«تابناک باتو»؛ شما نام این وضعیت را چه می گذارید؟ چرخیدن چرخ های اقتصاد کند شده است، دستیابی ما به منابع ارزی محدود شده است آن هم درست در زمانی که سالانه یک میلیون جوان به بازار کار اضافه می شوند و باید طعم تلخ بیکاری را تجربه کنند. شما هر نامی می خواهید روی این پدیده بگذارید چالش، ابرچالش، رکود تورمی، بحران یا هر چیز دیگری. اما فکر می کنم با هم، هم عقیده هستیم که دیگر امکان ادامه وضعیت موجود را نداریم. اکنون زمان آن است که اولویت ها و استراتژی ها تغییر کند. ما باید روی کاری متمرکز شویم که همزمان هم منجر به بهبود رونق کسب وکارها شود و هم مساله درآمد ارزی ما را تامین کند و هم اشتغال آفرینی کند. قطعا و یقینا صنعت گردشگری جزو محدود حوزه هایی است که همزمان توانمندی پاسخگویی به سه مسأله رونق، درآمد ارزی و ایجاد اشتغال را دارد. اما نکته اینجاست که ما تصورات اشتباهی راجع به توریسم و گردشگری داریم.

دو باور اشتباه در مورد توریسم را با هم بررسی کنیم.

1- برای توریسم باید حتما هتل های پنج ستاره و دستشویی‌های شش ستاره داشت!

جواب: یکی از مواردی که همواره در ایران تاکید می شود این است که در ایران هتل به اندازه کافی و در کلاس جهانی وجود ندارد. ما بیش از ده نوع توریسم مختلف داریم بگذارید عناوین برخی را با هم مرور کنیم: توریسم فرهنگی، توریسم بوم گردی، توریسم آثار باستانی، توریسم سلامت، توریسم ورزشی، توریسم ماجراجویی، توریسم آموزشی، توریسم تفننی، توریسم مذهبی، توریسم غذا و ...
بسیاری از این توریسم ها نیازی به هتل ندارند. آنهایی که چنین گردشگری هایی را انتخاب می کنند نمی خواهند در چهار دیواری اتاق هتل های گرانقیمت باشند.آنها می خواهند آزادی، ترس، طبیعت، جستجو، خطر و تازگی را تجربه کنند. ما در ایران بیش از 20 میلیون خانه مسکونی داریم؛ این یعنی 20 میلیون هتل اختصاصی. این یعنی 20 میلیون مرکز درآمد این یعنی 20 میلیون کسب وکار. اما متاسفانه به جای آنکه به داشته هایمان فکر کنیم به نداشته هایمان فکر می کنیم.

2- توریست ها، عیاش هستند و آمدن شان مساوی است با ابتذال و انحطاط و فروپاشی ارزش ها.

جواب: اولا اینکه عیاش ها به ایران نمی آیند. ما یعنی ایران در لیست 10 کشور برتر برای عیاشی نیستیم. عیاش ها گزینه های بسیار بسیار بهتری برای گذران وقت دارند. بنابراین ایران را انتخاب نخواهند کرد. توریست هایی که ایران را انتخاب می کنند، توریست هایی هستند که با اهداف دیگری به ایران می آیند. نوع تبلیغات و نوع بازاریابی نیز می تواند در پالایش توریست ها کاملا موثر باشد.

تجویز راهبردی

ایران ما نیازمند درآمد ارزی است. آن هم درآمد ارزی که داخل کشور بیاید و نه آنکه در حساب های بین المللی خارجی بلوکه شود. مالزی سال گذشته 20 میلیارد دلار فقط از گردشگری درآمد داشت.
ایران ما نیازمند اصلاح تصویر جهانیان از خویشتن است، کافیست یک بار یک نفر به ایران بیاید تا پایان عمرش، بازاریاب ایران خواهد شد. گردشگری بهترین استراتژی دیپلماسی عمومی است.
ایران ما نیازمند شغل است، هر 10 گردشگر یک شغل. اگر ما فقط به اندازه مالزی گردشگر داشته باشیم می شود 2.5 میلیون شغل.
ایران ما نیازمند چرخیدن چرخ های کسب وکار است توریسم یعنی دوباره چرخ های صنعت رستوران داری، صنایع غذایی، حمل و نقل، بوم گردی، پوشاک و البسه و ... به کار افتند.
به این نیازمندی ها، سه ويژگی فوق العاده ایران را بیفزایید:
برخی از کشورها فقط در برخی فصل ها، گردشگرپذیر هستند و به خاطر شرایط آب و هوایی بودن در آنجا در برخی از فصول سال تقریبا جانفرسا است. در ایران هر چهار فصل شما جایی مناسب خواهید یافت از کویرلوت تا کوه لاله زار. از آستارا تا آبادان. دوم؛ ایران از منظر امنیت داخلی جزو کشورهای خوشنام منطقه است. این مزیت بزرگی برای گردشگران است. و سومین ویژگی اینکه ایران اکنون جزو ارزان ترین و جذاب ترین مقاصد گردشگری است یک خانواده متوسط اروپایی با کمترین هزینه می توانند یک هفته شاهانه در ایران داشته باشند.

به گردشگری می گویند، صادرات نامرئی! شما بدون آنکه کالایی را از طریق گمرک و طی مسافت طولانی به جای دیگری بفرستید و بفروشید داخل خانه تان نشسته اید و درآمد کسب می کنید. صادراتی که دیده نمی شود و عوارض پرداخت نمی کند.

ما بیش از آنکه به دستشویی و هتل و زیرساخت نیاز داشته باشیم، به ذهن های باز، خلاقیت و اراده نیاز داریم. اکنون زمان انتخاب استراتژی صادرات نامرئی و گردشگری به مثابه دیپلماسی عمومی است.

مجتبی لشکربلوکی