خشونت مجاز و دست‌های به خون آلوده‌ی فوتبالیست‌ها
کد خبر: ۱۴۱۳۳۹
تاریخ انتشار: 2019 April 09    -    ۲۰ فروردين ۱۳۹۸ - ۱۰:۲۰
علاوه بر این انسان متمدن که خشونت عریان را کنار نهاده و از آن احساس شرم و انزجار دارد اکنون به خشونت های مجاز مانند مسابقات ورزشی روی آورده است. این خشونت های مجاز، جایگزین آن خشونت های فیزیکی گذشته و محملی برای تخلیه خشم و هیجان شده است. از همین روست که در فوتبال که شکلی از خشونت مجاز است ...

خشونت مجاز و دست‌های به خون آلوده‌ی فوتبالیست‌ها

خشونت مجاز و دست‌های به خون آلوده‌ی فوتبالیست‌ها«تابناک باتو» ـ نوربرت الیاس که مبحث فرآیند متمدن شدن را به جامعه شناسی افزوده است، بر آن است که بشر هر چه متمدن تر می شود، خشونت آشکار را کنار می کشد و بیشتر به کنترل و نظارت بر تن و رفتار خود می پردازد. این کنترل خشونت تنها شامل خشونت به انسان های دیگر نمی شود، بلکه در اشکال مختلف بروز کرده و شامل حیواناتی که برای بشر مصرف غذایی دارند هم می شود، چنانکه در عصر ما به تدریج نشانه های آشکار حیوان زنده و مرده از دیدرس همگان محو شده است. مثلاً در اروپای دهه شصت سرهای بریده خوکها و گاوها از ویترین فروشگاهها جمع شد؛ و اگر قبلاً حیوان پخته شده را درسته سر میز می آوردند و می بریدند و می خوردند، اکنون شرمِ ملازمِ انسان متمدن مانع از چنین شکلی از غذا خوردن می شود. برای همین است که اکنون گوشت را به گونه ای تناول می کند که شکل اصلی اش کمتر قابل تشخیص باشد و آن را با سبزیجات و دیگر مواد غذایی می پوشاند که از شدت شرم بکاهد.

خشونت مجاز و دست‌های به خون آلوده‌ی فوتبالیست‌ها

علاوه بر این انسان متمدن که خشونت عریان را کنار نهاده و از آن احساس شرم و انزجار دارد اکنون به خشونت های مجاز مانند مسابقات ورزشی روی آورده است. این خشونت های مجاز، جایگزین آن خشونت های فیزیکی گذشته و محملی برای تخلیه خشم و هیجان شده است. از همین روست که در فوتبال که شکلی از خشونت مجاز است اعمال خشونت فیزیکی بر دیگری تا حدی قابل تحمل و مجاز است و تنها در صورتی که داور مسابقه تشخیص بدهد، بازیکن ممکن است، طبق قوانین فوتبال مجازات شود، در واقع بر چنین شکلی از خشونت، دیگر شرمی مترتب نیست.

اما به نظر می رسد، فرآیند متمدن شدنی که الیاس به آن پرداخته، برای جغرافیای دیگری مفهوم پردازی شده است و نمی توان چندان آن را به جوامعی مثل ایران تعمیم داد. اخیراً فیلمی از بازیکنان یکی از دو تیم مهم پایتخت منتشر شده که در آن لاشه گوسفندی که هنوز دست و پا می زند روی زمین چمن است و بازیکنان یکی یکی رد می شوند و دستی به خون حیوان می زنند و می روند. از منظر فرهنگی این صحنه غریب نیست، و فهمش آسان است، حیوانی قربانی شده است که آن تیم در شهرآورد برنده شود! اما از منظر جامعه شناسیِ الیاس این صحنه تناقضی را به ذهن متبادر می کند. بازیکنانی که کنشگران میدان خشونت های مجازند، همزمان بدون احساس شرمی که ویژگی انسان متمدن عصرکنونی است، به خون حیوانی که قربانی خشونت عریان شده است، دست می آلایند و در آن خشونت مشارکت می کنند.

به نظر می رسد در فرآیند متمدن شدن ما هنوز در مرحله ای گرفتار هستیم که هرچند خشونت فیزیکی بر دیگری، کمتر از گذشته شده است، و رقابت های ورزشی به عنوان ابزاری برای تخلیه خشونت و خشم اهمیت زیادی یافته اند و سالانه پولهای گزافی به مصرف آنها می رسد، در عرصه های دیگر همچون خشونت علیه حیوانات این فرآیند متوقف شده است و لاشه ی حیوانی که سرش بریده شده و دست و پا می زند، صحنه ای عادی است.
سیمین کاظمی

نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار