پروتز بینی در زمان پیامبر (ص)

 اختصاصی «تابناک باتو»؛ جراحی های زیبایی بینی به تعبیر ساده در دو شکل «رینو پلاستی» و «پروتز» تقسیم بندی می شوند. جراحی های زیبایی به شکل رینو پلاستی زیاد مورد تأیید پزشکان حاذق و منصف نیست زیرا اطبا معتقدند که هر شخص دارای شناسنامه زیستی منحصر به فرد است که نباید در آن دستکاری شود و خالق هستی در آفرینش هر کس صلاح و حکمتی را در نظر داشته است، الا آن که شخصی بنا بر مصالحی در معرض ابتلائات جسمی قرار گیرد که در آن صورت باید در آن عضو تغییراتی ایجاد نمود تا از گسترش هر چه بیشتر بیماری جلوگیری شود.

در مواردی که عضو از لحاظ ظاهری بسیار غیر قابل تحمل و مشمئز کننده شده، جواز عمل زیبایی صادر و در صورت از بین رفتن تمام یا بخشی از آن یا تغییر شکل غیر طبیعی آن پروتز جهت ترمیم عضو انجام می شود.

پروتزها انواع مختلفی دارند مانند: پروتز سینه، لب، دندان، بینی، دست، پا،گوش و... که در موارد اضطراری بسیار مفید و سودمند به نظر می رسند.

این مقدمه چینی برای این بود که در لابلای کتاب فاخر «الطبقات الکبری» از «ابن سَعد» متوفای 230 ق. به مطلبی مرتبط با موضوع یاد شده برخوردم که آوردن آن در اینجا خالی از لطف نیست. گفتنی است، از زمان مرگ این تاریخ نویس و سیره نگار اسلامی دوازده قرن (1200 سال) می گذرد و کتاب ارزشمند او از منابع کهن اسلامی محسوب می شود.

او در این کتاب با معرفی یکی از اصحاب پیامبر اسلام (ص)به نام «عَرفَجَه بن اَسعَد بن کَرِب عُطارِدی» آورده است: «... من بنی تمیم. قال: اخبرنا عمرو بن عاصم الکلابی قال: حدثنا ابوالاشهث قال: حدثنا عبد الرحمن بن طرفه بن عرفجه ان جده عرفجه بن اسعد اصیب انفه یوم الکلاب فی الجاهلیه فاتخذ انفا من ورق فانتن علیه قال: فذکره للنبی فامره ان یتخذ انفا من ذهب»[1]

او از قبیله «تَمیم» است و می گوید: «عَمرو بن عاصِم کُلابی» از ابوالاشهَث ( ابو الاشهَب ) ما را خبر داد که می گفته است: عبدالرحمن بن طَرَفَه بن عَرفَجَه برای ما نقل کرد: پدربزرگش، «عرفجه بن اسعد» در روز [ جنگ ] « کُلاب»[2] در دوران «جاهلیت» بینی خود را از دست داد. او برای خود یک بینی از« نقره» ساخت ولی بوی بَد از آن صادر می شد. این قضیه را خدمت پیامبر(ص)عرض کرد و پیامبر( ص) به او امر نمودند تا بینی خود را از «طلا» بسازد !)

باری این روایت مستند تاریخی و مرتبط با علم پزشکی با گرایش پروتز یا اندام سازی را بسیاری از تاریخ نویسان، محدثان و سیره نگاران مسلمان در کتاب های خود و ازطُرُق خویش نقل نموده اند. الا آنکه صاحب «تاریخ الاسلام» نام «عبدالله بن عبدالله بن اُبَیّ » و «جنگ اُحُد» را ذکر نموده است.[3]

نکته ای که در مورد استفاده از فلز «طلا» باید گفت، این است که طلا دارای میل ترکیبی بسیار پایینی است به همین سبب اکسیده نشده، زنگ نمی زند و در مقابل اسید ها و بازها مقاومت می کند و این بر خلاف فلز «نقره» است که در محیط های گوگردی سریع واکنش می دهد.

از این روی، پیامبر عظیم الشان اسلام(ص) به آن شخص پیشنهاد دادند تا پروتز بینی خود را با طلا انجام دهد تا با مُخاط بینی واکنش ندهد. از ظاهر روایت استفاده می شود که بهره بردن از فلز طلا برای مردان در شرایط خاص بلا اشکال است. چون در شرع اسلام، استفاده از طلا برای مرد تحریم شده است.

به هر جهت این مدرک تاریخی با قدمت 1200 سال و این اتفاق با قدمت بیش از هزار و چهارصد سال نمونه ای کهن از پروتز یا اندام سازی یا به عبارتی عمل زیبایی بینی در صدر اسلام و آموزش روش صحیح آن توسط حضرت محمد(ص) در آن روزگاران است.

پی نوشت

[1] ابن سعد، ابو عبدالله محمد(م.230ق.)، الطبقات الکبری، تحقیق: محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول 1410 ﻫ.، 1990 میلادی، ج 7 ص 32 شماره 2876.
[2] نام موضع و آبی بین کوفه و بصره در عراق کنونی است. جنگ کلاب بین خسرو پرویز ساسانی و قبیله تمیم بوده است.
[3] ر. ک: الذهبی، شمس الدین محمد (م.748 ق.)، تاریخ الاسلام، بیروت، دارالکتاب العربی، چاپ دوم، 1413 ﻫ.، ج 3 ص 68.
نویسنده و محقق: سید مرتضی میرسراجی( دانشجوی دکترای تخصصی الهیات و معارف اسلامی،علوم قرآن و حدیث)