زمانی که «فانتین» مادر کوزت در «بینوایان» مجبور شد موها و دندان‌هایش را بفروشد، کسی باورش نمی‌شد خرید و فروش موی طبیعی از عالم داستان به عالم واقعیت پا بگذارد.
موی طبیعی خواهان زیاد دارد. در بیشتر کشور‌های دنیا، مهم‌ترین متقاضیان موهای طبیعی خیریه‌هایی هستند که برای کسانی که تحت شیمی‌درمانی موهایشان را از دست می‌دهند، کلاه‌گیس‌های طبیعی بامزه درست کنند. در ایران با این که «محک» مدتی چنین کاری انجام می‌داد، حالا پیدا کردن خیریه‌ای که آماده باشد از موهای هدیه‌داده‌شده کلاه‌گیس مجانی درست کند، تقریبا غیرممکن است.
می‌گویند مهم‌ترین دلیل آن نگرانی‌های بهداشتی است. بدن آدم‌های تحت شیمی درمانی حساس‌تر از بدن‌های دیگر است و، چون نمی‌شود اطمینان حاصل کرد که موهای اهداشده صد درصد تمیز می‌شوند، برنامه هدیه‌دادن کلاه‌گیس طبیعی به مردم هم از دستور کار خارج شده است.
اما خوشبختانه همه کسانی که دنبال موی طبیعی هستند تحت شیمی‌درمانی نیستند. آدم‌هایی که دوست دارند تندتند ظاهرشان را عوض کنند، ولی سرعت رشد موهایشان به اندازه دلخواهشان نیست، آدم‌هایی که می‌خواهند موهای رنگ‌شده داشته باشند، اما موهایشان به اندازه‌ای نیست که بتوانند با خیال راحت آنها را به دست مش‌کار آرایشگاه‌ها بسپارند، کسانی که مهمانی مهمی در پیش دارند و دوست دارند موهای بلندشان را به دیگران نشان بدهند و بتوانند آنها را به شکل دلخواه‌تری آرایش کنند و حتی بازیگرانی که قرار است نقش شخصیتی با موهای بلند را بازی کنند و موهای خودشان به اندازه کافی بلند نیست، مشتری این موها هستند.
وقتی خریدار چیزی وجود داشته باشد، فروشنده‌اش هم بالاخره پیدا می‌شود. بلند شدن مو به اندازه‌ای که بشود آن را فروخت، چند سالی زمان می‌برد و جای تعجب ندارد که کسی که چندین سال از موهایش نگهداری کرده است وقتی می‌خواهد ظاهرش را عوض کند، پیشنهاد فروش مو هم دریافت کند!
در بازار می‌گویند موها هرچه درشت‌تر و بلندتر باشد، مشتری بیشتری دارد. با اینکه موهای رنگ‌شده را می‌شود فروخت، اما موهای رنگ‌نشده و طبیعی، حتی اگر جوگندمی یا تماما سپید باشد، راحت‌تر فروخته می‌شود.
قیمتی که برای یک گیس بافته می‌شود گرفت، بسته به اینکه در کدام منطقه شهر و به سراغ کدام آرایشگاه بروید فرق می‌کند. در خیابان منوچهری تهران، بورس فروش لوازم آرایشی و آرایشگاهی، گیسی که برای فروش برده باشید را اول سبک سنگین می‌کنند، بعد با یک شانه بزرگ، شانه‌اش می‌کنند تا فقط تار‌های هم‌اندازه در گیس باقی بماند، بعد دو سر گیس را می‌بندند و روی ترازو می‌گذارند. هر «کیلو» موی سیاه رنگ‌نشده، دو و نیم میلیون تومان قیمت دارد.
اگر هنوز گیستان را نبریده باشید، می‌توانید در همان مغازه‌ای که خریدار موهایتان است کمی صبر کنید تا آرایشگری از راه برسد و همان جا موهایتان را کوتاه کند. معمولا پول این پیرایش را از فروشنده مو نمی‌گیرند، اما آرایشگر‌هایی که در خیابان منوچهری کار می‌کنند می‌گویند کمتر پیش می‌آید که به خصوص دختر‌های جوان بعد از کوتاه‌کردن موهایشان خوشحال باشند!
آرایشگر‌ها البته از همان حرف‌های همیشگی می‌زنند که موها دو ماه دیگر دوباره بلند می‌شود، اما سخت است کسی که نیم‌متر موی خودش را روی میز آرایشگر می‌بیند در حالی که پشت گردنش را تیغ انداخته‌اند و دستش پوست سرش را لمس می‌کند هم به همین سادگی با قضیه برخورد کند!
از سانتی مانتالیسم که دور شویم، ماجرا هنوز ادامه دارد. این روز‌ها پیدا کردن کلاه‌گیس موی طبیعی کار سختی است، قیمتش زیاد است، بیشترش وارداتی است و تازه آنقدر‌ها هم مشتری ندارد. برای همین بیشتر مو‌هایی که فروخته می‌شوند مصرفی غیر از درست کردن کلاه‌گیس دارند.
رشته‌هایشان بافته می‌شوند یا همان طور باز به سر رشته‌ای پارچه‌ای دوخته می‌شوند که از آن برای «اکستنشین» یا اضافه کردن مو به سر استفاده می‌شود. آرایشگر‌ها می‌گویند خاصیت این طور مو اضافه کردن این است که معمولا دیرتر خراب می‌شود، به راحتی از شکل نمی‌افتد و به راحتی هم باز نمی‌شود، می‌شود آن را برس کشید، اتو کرد، رنگ کرد و مثل موی طبیعی شست و پچید و حالت داد.
سوای اینکه آرایشگر‌ها باید این موها را بخرند و رشته کنند و آماده نصب روی سر مشتری کنند، مشتری‌ها هم باید برای این موها جداگانه پول بدهند. موهای اضافه را به دو شکل می‌شود خرید: موی شاخه‌ای یعنی دسته‌های کوچک مو که بین موها نصب می‌شوند و بین ۱۰ تا بیست و پنج هزار تومان هستند و موهای رشته‌ای یعنی رشته‌ای که سرتاسر آن مو دوخته شده و بین موها قرار می‌گیرد و گران‌تر تمام می‌شود.
معمولا مشتری‌ها چند ماهی موهای اضافه‌شده را روی سرشان نگه می‌دارند. آن‌هایی که تنوع‌طلب‌تر هستند ممکن است زودتر از موهای تازه‌شان خسته شوند، ولی عمر این موهای خریده‌شده بسیار طولانی است. خیلی از مشتری‌ها بعد از اینکه موهای اضافه‌شده به سرشان را جدا می‌کنند، آنها را برای دفعه بعد نگه می‌دارند یا تمیزش می‌کنند و به کس دیگری می‌دهند که بخواهد موی تازه به سرش اضافه کند و این طوری چرخه چسباندن و جداکردن موهای فروخته‌شده آغاز می‌شود!
شنیدن اینکه می‌شود موهای طبیعی را فروخت، باعث شده هر کسی که می‌خواهد موهایش را کوتاه کند این احتمال را در نظر بگیرد که می‌شود موها را به کسی رساند که بتواند استفاده‌ای از آن کند، در نتیجه یکی از پرتکرارترین آگهی‌های فروش لوازم شخصی آرایشی و بهداشتی در سایت «دیوار»، همین حراج گیس بافته‌هاست. علاوه بر این، کسانی که قبلا به سرشان مو اضافه کرده‌اند هم وقتی از گیس دیگران دل‌زده می‌شوند یا می‌خواهند مدل تازه‌ای به موهایشان بدهند، همان موهای خریده‌شده را می‌گذارند برای فروش. به هر حال، هر چیزی که فروشنده‌ای داشته باشد، خریداری هم پیدا خواهد کرد.
مغازه‌هایی در خیابان منوچهری هستند که موی طبیعی دختران را می‌خرند، قیمت‌ها از ١٠٠هزار تومان شروع و به بالای ٥ میلیون تومان می‌رسد یکی از خریداران موهای طبیعی می گوید: بعضی از مادران برای فروش موی دخترانشان به مغازه ما می‌آیند و با پولش کتاب و دفتر می‌خرند.
معلق در هوا مانده‌اند. انگار کسی جانشان را در مشتی گرفته و به مجازات از سقف آویزان کرده. دسته‌دسته، شاخه‌شاخه یا از سقف آویزانند یا کنج دیوار، سیر و پر نشسته‌اند به تماشا. به تماشای کسی که بیاید دستی بر آنها بکشد، تکانشان دهد و شاید همین‌جا، در همان مغازه شلوغ، با چند اسکناس، سرنوشت‌شان به سرنوشت دیگری گره بخورد. شاخه‌شاخه، دسته‌دسته مو، با هر باز و بسته‌شدن در، در هم غوطه می‌خورند، رنگ به رنگ. مشکی پرکلاغی، زیتونی، طلایی، شرابی و قهوه‌ای روشن و تیره با یک کش سیاه، از هم جدا شده‌اند. سقف، پشت همین دسته‌های مو پنهان شده، دسته‌های مو که هرکدام قصه‌ای دارند، قصه دختربچه‌ها و زنان جوان، با موهای بلند خرمایی و طلایی که به وقت رفتن، یا چشمانشان از اشکی که در آن جوش خورده، برق می‌زند یا به خنده‌ای، کش آمده اما پس سر همه‌شان، قیچی، رد زخمش را جا گذاشته.
«این را می‌بینید، یک‌میلیون و ٥٠٠هزار تومان خریدیم. آن یکی ارزان‌تر است، حدودا ٣٠٠، ٤٠٠هزار تومان. آن عقبی هم کوتاه است، حدود ١٠٠هزار تومان درمی‌آید.» موی یک‌میلیون و ٥٠٠هزار تومانی بلند است و خرمایی. دختر جوانی که پشت ویترین ایستاده، می‌گوید که صاحبش، دختری بلندقد بود و مو تا پایین کمرش می‌آمد، بلند و صاف و خرمایی: «خیلی‌ها می‌آیند برای فروش مو. نمی‌شود گفت هر روز، اما کم نیستند فروشندگان مو.»
در مغازه باز و بسته می‌شود و موها تکان می‌خورند، انگار کسی آرامش کوتاهشان را به هم ریخته، نگاه‌ها به سقف و دیوارها می‌چرخد و «آیدا» دختر جوان پشت ویترین مغازه، دسته‌دسته موها را پایین می‌آورد، برای مشتری.
موها را کجا کوتاه می‌کنید؟
همین‌جا.
فروشندگان مو همین‌جا می‌آیند و موهایشان را کوتاه می‌کنند؟
بله، ما در مغازه موهایشان را می‌بینیم، اگر خوب بود و اندازه، قیمت می‌دهیم، اگر سر قیمت به توافق رسیدیم، همین‌جا قیچی می‌زنیم.
چه مویی خوب است؟
مویی که حجمش زیاد باشد و بلند. موخوره نداشته باشد و از رنگ آسیب ندیده باشد. این مو برای ما خوب است.
موها را چه می‌کنید؟
برای اکستنشن استفاده می‌کنیم.
چوبش را هوا می‌کند و به سقف می‌رساند، قلاب روی چوب، به یکی از دسته‌های مو، گیر می‌کند و پایین می‌آید، همان یک‌میلیون و ٥٠٠هزار تومانی است.
خودتان کوتاه می‌کنید؟
بله.
وقتی موهایشان را کوتاه می‌کنید، ناراحت نمی‌شوند؟
نه خیلی، آنها با رضایت آمده‌اند، اما بین‌شان هستند کسانی که دلشان می‌گیرد، ولی به هرحال پولش را می‌گیرند.
قیمت چطور تعیین می‌شود؟
براساس حجم و اندازه و سلامت مو.
قیمت‌ها از ١٠٠، ٢٠٠هزار تومان شروع می‌شود و به پنج‌میلیون تومان هم می‌رسد، گران‌ترین مویی که تابه‌حال در این مغازه کنج یکی از پاساژهای خیابان منوچهری تهران فروخته شده و هنوز به یاد مرد جوان مغازه‌دار مانده، ٥میلیون تومان بود: «اندازه‌اش یک‌متر و ٣٠سانتی‌متر بود، نزدیک ٥٠٠گرم.» آیدا اما حرف برای گفتن زیاد دارد.
اینها آدم‌های نیازمندی هستند؟
نه همه‌شان، اما بین‌شان نیازمند هم هست، خیلی‌ها می‌گویند؛ چرا موهایمان را بریزیم سطل آشغال. اما خب بین‌شان کسانی بودند که نیاز مالی داشتند. مثلا هفته آخر شهریور، چند مشتری داشتیم که موی دخترشان را فروختند تا برایشان کیف و کتاب و دفتر برای مدرسه بخرند. دختر هم راضی بود، موهایش را فروخت تا فلان کیفی که دیده بود را بخرد یا مثلا بیمار سرطانی داشتیم که قرار بود شیمی‌درمانی کند. آمد و موهایش را فروخت. بعضی از این بیماران هم می‌آیند تا از موی طبیعی‌شان، پوستیژ درست کنیم.
موها را قیچی می‌کنند، بعد ضدعفونی و بعدش هم کراتینه، اگر هم لازم باشد رنگ می‌کنند به سلیقه مشتری: «موی کمتر از ٥٠سانت موی کوتاه است، بیشتر مشتریان دنبال موی طبیعی بلند و سالم هستند. ما هم همین‌ها را می‌خریم.» در باز و بسته می‌شود و مشتری که دخترجوانی است، مژه مصنوعی می‌خواهد. ریسه‌ای دو‌هزار تومان، خارجی‌اش، ٩هزار تومان.
این موها را آرایشگاه‌ها از شما می‌خرند؟
یا آرایشگاه‌ها یا خود کسانی که می‌خواهند اکستنشن کنند. همه دنبال موی طبیعی هستند. ما یوزر خام زیاد داریم که موی رنگ‌نشده می‌خواهند.
آیدا رشته دانشگاهی‌اش روانشناسی است و ١٠سالی می‌شود در یک مرکز تخصصی اکستنشن کار می‌کند و حالا دوهفته است به مغازه‌فروش عمده لوازم آرایشی و مو آمده و خودش از این حجم مشتریان برای فروش مو، متعجب است: «تصور نمی‌کردم فروش مو همچین بازاری دارد، اوایل برای خودم هم جالب بود.»
صاحب مغازه، مرد جوانی است، سبزه‌رو با انبوهی مو روی سرش. آیدا می‌گوید؛ فروشندگان مو، خیلی نیازمند نیستند و صاحب مغازه معتقد است که بیشتر آنها افرادی هستند که به پول فروش مو احتیاج دارند. احتیاج از نظر او معنای متفاوتی دارد: «بیشتر جوان هستند، بیست و سه، چهارسالشان است.»
آنها پخش عمده موی طبیعی دارند، درهمین مغازه برای خرید موی سالم و طبیعی تبلیغ می‌کنند. در کانال‌های تلگرامی و اینستاگرام: «مردم تازه فهمیده‌اند که این کار خودش یک بیزینس است، می‌دانند که می‌تواند منبع درآمد باشد، مادرها بچه‌هایشان را می‌آورند، حتی بر سر قیمت چانه می‌زنند تا قیمت را بالا ببریم. البته همه هم اینطور نیستند، کسانی بودند که بعد از کوتاه‌کردن مو، با چشم گریان از مغازه بیرون رفته‌اند. بعضی هم موهایشان را مغازه ما می‌فروشند، می‌روند مغازه کناری، با پولش لوازم آرایش می‌خرند.» می‌گوید؛ خرید موی طبیعی خیلی زیاد شده، همه دنبال بیبی هیر هستند، موی بچه. چون سالم است و طبیعی.
پس باید اکستنشن مو هم زیاد شده باشد؟
بله خیلی.
چرا؟ چه بلایی سر موی زنان ایرانی آمده؟
باکیفیت‌ترین مو، موی زنان ایرانی است اما زنان ایرانی موهایشان را خراب کرده‌اند بس که رنگ می‌کنند، با این رنگ‌ها مو خشک و ناسالم می‌شود و حتی بلند هم نمی‌شود.
قیمت‌ها برایشان از ٥٠هزار تومان شروع می‌شود و می‌رود تا بالای یک‌میلیون تومان: «زیر ٥٠سانت مو نمی‌خریم.»
سن فروشنده برای شما مهم است؟
مهم است، هرچقدر سن پایین‌تر باشد، مو سالم‌تر است، از خانم‌های باردار هم تمایلی نداریم مو بخریم، چون از نظر هورمونی، شرایط عادی ندارند و مو سخت رنگ باز می‌کند.
چند مغازه آن‌طرف‌تر، پسر جوان دیگری که موهایش را به طرز عجیبی مدل داده، جلوی مغازه ایستاده و به مشتریان نگاه می‌کند: «اینها همه موی طبیعی است، ایرانی نیستندها. ایتالیایی است. ما موی ایرانی نمی‌خریم.
چرا؟
موخوره زیاد دارد، زیر شال و روسری موهایشان خشک شده. کسی هم زیاد موهایشان را نمی‌خرد.
مرد جوان می‌گوید، قیمت موی ایرانی با موی ایتالیایی فقط هزارتومان اختلاف دارد، هر دسته موی ایتالیایی برای اکستنشن ٧٠٠هزار تومان است و ایرانی‌اش ٦٠٠هزار تومان: «موی ایتالیایی گارانتی هم دارد، ببرید خوشتان نیاید، رنگ باز نکرد، می‌توانید برگردانید، ١٠٠ شاخه رایگان بگیرید.» او می‌گوید؛ بهترین مو، موی ازبکی است، از ازبکستان می‌آید: «می‌گویند ازبکستان جادوگر زیاد دارد، زنانش هم برای بازکردن طلسم و اینها، زیاد موهایشان را کوتاه می‌کنند.» آنها در این مغازه مشتری مستقیم فروش مو دارند اما خودشان کوتاه نمی‌کنند.
چرا دور بریزم، می‌فروشمش
فروشنده‌های مو کم نیستند، آنها را می‌شود در همین مغازه‌های فروش اکستنشن پیدا کرد و ردی از آنها هم در سایت‌های خریدوفروش اینترنتی است. آن‌جا که یخچال و ماشین و لوازم دست‌دوم آگهی کرده‌اند، گیس‌های بافته‌شده مو را هم می‌توان پیدا کرد که با پیشنهاد قیمت یا با قیمت‌های توافقی، دنبال مشتری هستند. «لیلا»، یکی از همین آگهی‌دهندگان است. ٢٩سالش است و موی خود و خواهرش را آگهی کرده: «هر دو با هم یک‌میلیون و ٥٠٠هزار تومان، یکیش مال خودم است ،دیگری مال خواهرم. گیس‌ها حجمش زیاد است، مال خودم ٣٠سانت، مال خواهرم ٦٠سانت. ١٥٠گرم می‌شود. رنگش هم طبیعی است.» یکی از گیس‌ها طلایی است و آن یکی خرمایی: «موهایم را پارسال کوتاه کردم، اصلا هم موخوره ندارد.» از وقتی موهایش را در یکی از همین سایت‌ها آگهی کرده، چند نفری با او تماس گرفته‌اند، اما قیمت‌ها پایین است: «من خودم شینیون کار هستم، کار اکستنشن هم انجام می‌دهم و از مشتریان می‌خواهم برای اکستنشن موی طبیعی بیاورند تا خوب رنگ باز کند، معمولا هم خودشان مو را از مغازه‌ها می‌خرند و برایمان می‌آورند.» لیلا می‌گوید؛ نیاز مالی باعث نشده که موهایش را آگهی کند: «گفتم چرا موها را دور بریزم، بگذار بفروشمش.»
با پول فروش مو می‌شود کاری کرد
مهتاب زن جوان دیگری است که برای فروش گیس‌اش، قیمتی پیشنهاد نکرده، می‌خواهد آن را با مشتری توافقی بفروشد: «دلیل خاصی نداشتم برای فروش موهایم، چند وقت پیش کوتاهش کردم، حالا می‌خواهم بفروشم که جلوی چشمم نباشد.» مهتاب البته فکر پولش را هم کرده: «به هرحال با پولش می‌شود کاری کرد، نمی‌دانم چند می‌خرند، ٥٠٠، ٦٠٠. فقط به من گفته‌اند نبرم مغازه. آن‌جا ارزان می‌خرند.» ٥سال طول کشید تا موهای مهتاب ٢٠ ساله، ٦٥سانت شد و حالا با وزن ٣٠٠گرم، دنبال مشتری است: «حجم موهایم به اندازه دو تا اکستنشن است، حتی تا ٨٠٠هزار تومان هم می‌ارزد اما ببرم منوچهری شاید ٣٠٠هزار تومان از من بخرند.» می‌گوید؛ هربار اکستنشن ١٥٠شاخه مو می‌خواهد و موهایش تا ٣٠٠ شاخه جوابگوست. مهتاب هم در کار اکستنشن موست: «موهایم موخوره ندارد، رنگ هم نشده و بالای ٥٠سانت است، بهترین مو برای اکستنشن.»
٥٠سانت را کمتر از ٥٠٠هزار تومان نمی‌فروشم
ملیکا هم‌سن مهتاب است و موهای مشکی پرکلاغی‌اش را در یکی از همین سایت‌ها آگهی کرده: «دیگر از موهایم خسته شده بودم، می‌خواستم کوتاهش کنم. نمی‌خواهم ببینمش.» موهای ملیکا هم ٥٠سانت است و با اینکه قیمت را توافقی اعلام کرده، اما می‌گوید که کمتر از ٥٠٠هزار تومان نمی‌فروشد: «چند سال موهایم را بلند کردم بعد رفتم آن را زدم، وقتی کوتاهش کردم، فهمیدم می‌شود آن را فروخت. یکی از دوستانم قبلا این کار را کرده بود. من هم خواستم بفروشم. بعضی‌ها را می‌شناسم که هرچند سال یک‌بار موهایشان را کوتاه می‌کنند تا بفروشند.»
ایسنا،شهروند
سلام موی ۴۰ سانتی لخت و خیلی پر پشت چقدر فروش میره