به گزارش «تابناک باتو»؛ بسیاری از بیماری ها در جهان به طور ارثی بین مادران و پدران و فرزندانشان منتقل می شود. بیماری هایی که گاهی خطرناک و کشنده هستند؛ اما یکسری بیماریهای ارثی هستند که فقط از مادر به فرزند دخترشان منتقل می شود که در ادامه به توضیح درباره آنها می پردازیم.
شاید غذایی که میخورید، هوایی که به ریههایتان وارد میکنید، فشاری که به روانتان وارد میشود و بسیاری از عوامل دیگر، در سلامت و طول عمر شما نقشی موثر داشته باشند، اما واقعیت این است که ژنهای شما بیش از هرچیزی در سالم یا بیمار شدنتان تاثیرگذارند.
بیماریهای ارثی بین مادران و دختران
جالب اینجاست که ژنها بیش از آنکه بر سلامت مردها تأثیر بگذارند، خانمها را تحت تأثیر قرار میدهند؛ از پوکی استخوان گرفته، تا ابتلا به برخی از سرطانها یا حتی اختلالات روانپزشکی، همه میتوانند به خاطر سابقه ژنتیکی سراغ یک زن بروند و به همین دلیل است که با نگاه کردن به وضعیت سلامت مادرتان، میتوانید احتمال ابتلایتان به بیماریهای مختلف را تخمین بزنید.
در این مطلب، فهرستی از بیماریهای مختلفی را که دختران از مادرانشان به ارث میبرند با شما به اشتراک میگذاریم و توصیه میکنیم که در صورت مبتلا بودن مادرتان به این بیماریها، از همین امروز با کمک متخصصان، برای پیشگیری یا درمان بهموقع بیماری ژنتیکی خود کاری کنید.
پوکی استخوان
در حالی که تنها ۶ درصد مردان دچار پوکی استخوان میشوند، ۲۵ درصد زنان بالای ۶۵ سال این مشکل ناتوانکننده را تجربه میکنند. خوردن لبنیات و قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم آفتاب، میتواند نیاز شما را به کلسیم و ویتامین D تامین کند. اما واقعیت این است که در صورت مبتلا بودن مادران به مشکلات استخوانی، احتمالا شما هم دیر یا زود به این مشکلات دچار میشوید. زنانی که مادرانشان شکستگیهای حاد استخوانی را تجربه کردهاند، باید بیشتر به فکر سنجش میزان کلسیم و ویتامین D بدنشان باشند و در صورت توصیه پزشک، با انجام تست سنجش تراکم استخوان، وضعیت خود را بررسی کنند.
چروکهای پوستی
نگاهی به چهره مادرتان بیندازید. شاید میزان سختی که در زندگی کشیده یا بیبهره بودنش از داروهای مراقبتکننده از پوست، در چروک شدن پوستش نقش داشته باشد، اما واقعیت این است که این مشکل بیش از آنکه از کمبود مراقبت ناشی شود، به دلیل بالا و پایین بودن میزان برخی از هورمونها در بدن زنان است. اگر مادر شما پوستی شکسته و چروکیده دارد، احتمالا شما هم دیر یا زود چهرهای شبیه به او پیدا میکنید. پس پیش از دچار شدن به این مشکل، با استفاده هرروزه از کرمهای ضدآفتاب، کرمهای ضدچروک و آبرسان و مصرف به اندازه ویتامینهایی مثل C و E مانع ایجاد چروکهای زودرس و عمیق روی پوستتان شوید.
مشکلات چشمی
سندرم خشکی چشم بسیاری از خانمهای یائسه را به خود دچار میکند و از نظر متخصصان، اگر سابقه ژنتیکی ابتلا به این مشکل در خانواده شما باشد، بعید نیست که خودتان هم به آن دچار شوید. پزشکان معتقدند با مصرف قطرههای چشمی، افزایش مصرف آب، ترک سیگار و برخی مراقبتهای دیگر، میتوان این مشکل را کمتر کرد.
میگرن
سردردهای نبضداری که حضور در فضای پرنور یا شلوغ را برایتان آزاردهنده یا تحملناپذیر میکند، میتواند میراثی از مادرتان باشد. محققان میگویند حدود ۸۰ درصد از کسانی که مبتلا به میگرن هستند، از یک نسل هستند و سابقه خانوادگی یکی از اصلیترین معیارها برای ابتلا به این درد است. پس در صورتی که مادرتان میگرن دارد، این موضوع را حتما با پزشکتان در میان بگذارید.
آلزایمر
مصرف غذاهای چرب، کمتحرکی یا کار نکشیدن از مغز میتواند در زوال آن موثر باشد اما به گفته محققان، ژنهای شما نقش مهمی در دچار شدنتان به آلزایمر ایفا میکنند. به باور آنها زنان بیش از مردان به زوال عقل دچار میشوند و معمولا این ارث را برای دختران خود هم به یادگار میگذارند. اگر مادر شما، سالهای آخر عمرش را با فراموشی گذرانده و از دمانس آلزایمر رنج برده، باید برای کاهش عوامل خطری که در ابتلا به این بیماری موثر هستند، تلاش بیشتری کنید.
بیماریهای ارثی مشترک بین مادران و دختران
بیماریهای قلبی و دیابت
ورزش نکردن و رژیم غذایی ناسالم دو بیماری دیگر را هم به جان افراد میاندازد. سبک زندگی شما احتمال دچار شدنتان به بیماریهای قلبی و آلزایمر را محقق میکند اما به گفته محققان، زنانی که سبک زندگی سالمی دارند، در صورت به ارث بردن ژن این بیماریها از مادرشان، بیشتر در معرض ابتلا به آنها قرار میگیرند. اگر مادرتان را به خاطر سکته قلبی از دست دادهاید یا شاهد رنج او به خاطر ابتلا به دیابت نوع دو بودهاید، چکاپهای دورهای و پیروی از سبک زندگی سالم را از یاد نبرید.
مشکلات دوران بارداری
مسمومیت بارداری، بالا رفتن فشارخون در این دوران یا ابتلا به دیابت بارداری، وابستگی زیادی به ژنهای شما دارند. به گفته پژوهشگران مشکلات باروری و بارداری اغلب ژنتیکی است و از مادر به دختر به ارث میرسند.
جزئیات بیشتر از شایعترین تا کشندهترین بیماریهای ژنتیکی جهان
بیماریهای ارثی کشنده
بیماری تای ساکس
این بیماری موجب میشود تا افراد مبتلا به آن در هر سنی جان خود را از دست بدهند، هرچند معمولا پنج سالگی سن بروز این بیماری و دلیل آن، فقدان آنزیم «هگزوزآمینیداز» است. بیماری تای ساکس موجب تخریب سیستم عصبی و مغز میشود که غیر از کنترل کردن علائم بیماری، راهحل درمانی برای آن وجود ندارد.
الکلیسم
اعتیاد به الکل که یک بیماری در نظر گرفته میشود از طریق ترکیبهای ژنتیکی به نسل بعد منتقل میشود. در صورتی که یکی از والدین یا هر دوی آنان به مصرف الکل اعتیاد داشته باشند، احتمال آنکه فرزندان آنها به مصرف الکل اعتیاد پیدا کنند نیز افزایش مییابد که در بسیاری از موارد میتواند سرطانزا و کشنده باشد.
سرطان سینه و روده
از هر ۹ زن، احتمال دارد یک نفر به سرطان سینه مبتلا شود. وجود نسخههای ژنی BRCA1 و BRCA2 که از والدین به ارث میرسد، زنان را در معرض ابتلا به سرطان سینه و تخمدان قرار میدهد. با این حال تمام موارد ابتلا به سرطانهای سینه از دلایل ژنتیکی ناشی نمیشوند. همچنین نقش سابقه خانوادگی در ابتلا به سرطان روده به این معنی است که میتواند آن را به عنوان یک بیماری ارثی در نظر گرفت.
شایعترین بیماریهای ژنتیکی جهان
کمخونی داسی شکل
وجود حالت تک ژنی برای سلول داسی شکل به خودی خود عامل بیماری نیست و این ژن فرد را در برابر ابتلا به بیماری مالاریا محافظت میکند اما دریافت این ژن از هر دوی والدین موجب میشود گلبولهای قرمز حالت غیرعادی پیدا کرده و داسی شکل شوند. این سلولهای داسی شکل به مویرگهای کوچک میچسبند و به تخریب مفاصل و اعضای بدن منجر میشود.
چاقی
چاقی بیماری پیچیدهای است که بر اثر محرکهای زیستمحیطی و ژنتیکی ناشی میشود. فرزندان والدین چاق، بیشتر در معرض خطر ابتلا به چاقی هستند.
بیماری قلبی
بسیاری از انواع بیماریهای قلبی از طریق فاکتورهای ژنی به نسل بعد منتقل میشوند. به طور خاص سندرم «بروگادا» به عنوان بیماری ژنتیکی قابل درمان است. در صورتی که یکی از اعضای خانواده به این بیماری که با ضربان نامرتب قلب همراه است مبتلا شود، احتمال ابتلای افراد دیگر به این بیماری افزایش مییابد.
هموفیلی
این اختلال شامل خونریزی ناشی از فقدان فاکتورهای ژنتیکی لخته کننده خون است که از پدر یا مادر یا هر دوی آنان به ارث میرسد. جایگزین کردن این فاکتور، راه کنترل اختلالهای متعدد خونریزی است. همچنین از آزمایشهای خاصی برای تعیین و شناسایی فاکتور لخته شدن خون که در بدن فرد مبتلا وجود ندارد، استفاده میشود.
بیماری هانتینگتون
این بیماری ژنتیکی به آرامی و با تاثیرگذاری بر عملکرد شناختی و وضعیت نورولوژی فرد مبتلا، منجر به مرگ وی میشود.
باشگاه خبرنگاران و ایسنا