دستشویی رفتن در روز چند بار باید باشد؟ آیا تا به حال کنجکاو بوده اید که بدانید چند بار اجابت مزاج در روز طبیعی محسوب می شود یا اینکه تغییر قوام و رنگ و بوی مدفوع نشانه چیست؟ متخصصان معتقدند هرگونه تغییر در اجابت مزاج می تواند نشان دهنده وجود یک بیماری یا اختلال خاص در بدن باشد، پس اگر می خواهید با انواع این تغییرات و دلایل آنها آشنا شوید با ما همراه شوید.
دفع نوعی استفراغ است!
در طب سنتی تعدادی ورودی و خروجی برای بدن تعریف شده است. یک بدن سالم باید قادر باشد مواد مفید را از ورودی ها دریافت کرده و در خود حبس کند تا درنهایت آنها را به مصرف برساند، همچنین باید بتواند مواد مضر را از بدن بیرون بریزد.
به این فرآیند ها، احتباس (نگه داشتن مواد مفید) و استفراغ (دفع مواد مضر) گفته می شود. درواقع بالا آوردن مواد غذایی فقط یک نوع از استفراغات است و به هرگونه خروجی دیگر از بدن مثل مدفوع نیز استفراغ گفته می شود. جالب است بدانید دفع مدفوع همیشه با مقداری آب و مواد مفید بدن نیز همراه است یعنی فقط مواد مضر از آن دفع نمی شود.
روزی چند بار دفع طبیعی است؟
یک فوق تخصص گوارش معتقد است اجابت مزاج از سه بار در روز تا سه بار در هفته طبیعی محسوب می شود البته به شرط اینکه هربار خیلی طول نکشد و نیازی به زور زدن بیش از حد و استفاده از وسایل کمکی برای تخلیه مدفوع وجود نداشته باشد.
به گفته او اجابت مزاج باید حداقل روزی یک بار انجام شود. قوام مواد دفعی نیز باید به صورتی باشد که فرد را اذیت نکند یعنی نه آنقدر خشک باشد که مدت دفع را طولانی کند، به فرد فشار بیاورد و ناحیه مقعد را زخم کند و نه آنقدر آبکی باشد که همراه خود مایعات بسیار زیاد و مواد مغذی که از قبل جذب شده اند را دفع کند.
انواع اسهال و انواع یبوست
پزشکان یبوست را به دو صورت تعریف می کنند؛ یکی زمانی که تعداد دفعات مدفوع کردن کم می شود (کمتر از سه بار در هفته) و دیگری زمانی که فرد هر روز دفع دارد اما یا دفع ناکامل دارد یا اجابت مزاجش همراه با مشکلاتی مثل احساس انسداد است و نیاز به وسایل کمکی برای تخلیه مدفوع پیدا می کند. اسهال نیز به حالتی گفته می شود که در آن قوام مدفوع کاهش پیدا می کند؛
حال این کاهش قوام می تواند همراه با افزایش دفعات اجابت مزاج (بیشتر از سه بار در روز) یا افزایش حجم مدفوع (بیشتر از 200 سی سی در روز) باشد. اگر حجم مدفوع افزایش پیدا نکرده باشد و فقط تعداد دفعات اجابت مزاج زیاد شده باشد، می گوییم فرد دچار اسهال کاذب شده است. این حالت بیشتر در کسانی دیده می شود که مبتلا به روده تحریک پذیر هستند. درصورت وقوع یبوست یا اسهال و حتی اسهال کاذب، حتما باید به پزشک مراجعه کنید و تحت درمان قرار بگیرید.
اگر شکم تان دیر به دیر کار می کند...
برای اینکه بدن خود را عادت دهید تا حداقل روزی یک بار دفع مدفوع داشته باشد، باید هر روز 20 تا 30 دقیقه بعد از هر وعده غذایی (صبحانه، ناهار و شام) به دستشویی بروید و حتی اگر نیاز به دفع ندارید سعی کنید در آنجا بمانید و مقداری آب خنک روی دست و محل دفع بریزید. این کار روده ها را تحریک می کند تا با حرکات دودی شکل و غیرارادی خود، مواد دفعی را به سمت پایین سوق دهد.
ممکن است در روزهای اول این تمرین، هیچ دفعی صورت نگیرد یا میزان دفع خیلی کم باشد اما باید بدانید که با تکرار آن بعد از مدتی دستگاه گوارش حالت شرطی پیدا می کند و می توانید نیم ساعت بعد از هر وعده غذایی به راحتی تخلیه مدفوع داشته باشید.
دلیل بوی بد مدفوع
مدفوع نباید بوی خیلی بدی داشته باشد. بوی بد مدفوع نشان دهنده تخمیر توسط باکتری ها در روده بزرگ است. برای مثال افرادی که بدن شان فاقد آنزیم هضم شیر (لاکتوز) است اگر شیر مصرف کنند مدفوع شان بسیار بدبو خواهد شد زیرا شیر در روده باریک شان هضم نمی شود و باقی مانده قند آن وارد روده بزرگ شده و توسط باکتری ها تخمیر می شود.
لازم به ذکر است که کمبود لاکتوز هم می تواند به صورت اولیه وجود داشته باشد و هم به صورت ثانویه و براثر یک بیماری خاص ایجاد شود. اگر فکر می کنید مدفوع تان بوی خیلی بدی دارد، باید در مراجعات پزشکی این موضوع را مطرح کنید تا مشخص شود بیماری خاصی دارید یا صرفا نوع مواد غذایی مصرفی تان دلیل این بوی بد است.
سه حالت غیرطبیعی
مدفوع باید قوام خمیری و پیوسته داشته باشد، بنابراین اگر به حالت گلوله گلوله خارج شود و بخشی از آن خشک باشد و بخشی از آن آبکی، طبیعی محسوب نمی شود. درواقع این حالت نشان می دهد مسیر هضم طبیعی نبوده است.
همچنین مواد دفعی باید یکپارچه هضم شده باشند، بنابراین وجود تکه هایی از غذای هضم نشده در مدفوع می تواند نشانه بیماری باشد. به گفته این متخصص طب سنتی، مدفوع باید از نظر بو و تا حدودی رنگ، تابع غذای خورده شده باشد؛ برای مثال اگر فردی غذای حاوی سیر بخورد طبیعی است که مدفوعش کمی بوی سیر خواهد گرفت اما اگر فرد سیر نخورد و مدفوعش بوی سیر بدهد، غیرطبیعی است و باید بررسی شود.
مدفوع سیاه رنگ نشانه چیست
برنگ مدفوع باید از خانواده رنگ زرد باشد. سیاه بودن آن می تواند نشانه خونریزی از معده یا روده باشد. البته زمانی احتمال خونریزی مطرح می شود که مدفوع علاوه بر تغییر رنگ به سیاه یا زرشکی، در عین حال شل و خیلی بدبو هم باشد. در این حالت فرد حتما باید کولونوسکوپی و در صورت لزوم آندوسکوپی شود. سرطان نیز یکی دیگر از دلایل مدفوع سیاه، شل و بدبو است.
مصرف بعضی داروها مثل «بیسموت» (ضد زخم معده، روده و اسهال مسافرتی) یا قرص آهن هم می تواند باعث سفت و سیاه شدن مدفوع شود. گاهی اوقات فرد نه داروی خاصی مصرف می کند، نه خونریزی دارد اما مدفوعش سیاه رنگ است، این حالت می تواند به دلیل کمبود مصرف آب اتفاق بیفتد.
رنگ زرد مدفوع نشانه چیست
اگر رنگ مدفوع به سفید نزدیک شود ممکن است نشانه بعضی بیماری های مجاری صفراوی باشد که در این صورت معمولا زردی در چشم نیز دیده می شود. دکتر عباسیان نیز معتقد است مدفوع زردرنگ یا مدفوعی که همراه با آب زرد رنگ است معمولا به دلیل افزایش مایع صفرا دیده می شود.
این حالت بیشتر در افرادی اتفاق می افتد که صفراوی مزاج هستند و بدن های گرم و خشک دارند. این متخصص طب سنتی توصیه می کند که اگر همراه با مدفوع تان خون یا مقدار زیادی صفرا (مایع زردرنگ آبکی) یا کف و بلغم خیلی زیاد دیدید حتما باید به پزشک مراجعه کنید. البته مصرف زعفران، همچنین بعضی داروهای شیمیایی مثل ویتامین های گروه D نیز می توانند رنگ مدفوع را زرد کنند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
یکی از نکات مهمی که باید به آن توجه کنید تغییر حالت اجابت مزاج است، به خصوص اگر این تغییر ماندگار شود یا اینکه با وقوع حادثه ای شروع شود؛ برای مثال اگر پس از ضربه به شکم یا مصرف یک ماده غذایی خاص متوجه شویم مدفوع مان تغییر قوام یا رنگ داده یا اینکه خون در آن دیده می شود، حتما باید به پزشک مراجعه کنیم، همچنین اگر اجابت مزاج دو تا سه روز صورت نگیرد و شکم کار نکند، حتما باید با پزشک مشورت کرد.
خبرفوری
