چگونه بفهمیم دچار بیماری «HPV» شده ایم

به گزارش «تابناک با تو»؛ پاپيلوما ويروس انساني تناسلي که بيماري HPV ناميده مي شود، شايع ترين عفونت انتقال يابنده از راه جنسي (STI) است که ممکن است حتي در افراد وفادار به همسرشان نيز ديده شود.

بيش از 40 نوع از اين ويروس وجود دارد که مي توانند بر دستگاه تناسلي خانم ها و آقايان اثر بگذارند و اين انواع، مي توانند دهان و گلو را نيز درگير کند. برخي از آنها به قدري خطرناک و مهلک پيش بروند که ادامه زندگي فرد را زجرآور سازند. 

بيماري HPV مي تواند موجب بروز مشکلات جدي سلامت، از جمله زگيل هاي تناسلي و برخي سرطان هاي خاص شود. البته در برخي موارد، اچ پي وي، پيش از آن که مشکلي ايجاد کند، برطرف مي شود و فرد مبتلا حتي متوجه وجود اين عفونت ويروسي در بدنش نمي شود.

اچ پي وي همانند هرپس يا اچ آي وي (HIV) که موجب بروز بيماري ايدز مي شود، نيست، هرچند هر دوي اين ويروس ها از طريق تماس جنسي منتقل مي شوند، علائم متفاوتي دارند و موجب بروز مشکلات سلامت متفاوتي مي شوند.

افراد در معرض خطر بيماري HPV

هر فردي که رابطه جنسي دارد، يا قبلاً داشته، ممکن است به اين ويروس مبتلا باشد. بيماري HPV چنان شايع است که مي توان گفت تقريباً همه خانم ها و آقاياني که به لحاظ جنسي فعالند، بالاخره در مقطعي از زندگي خود به آن مبتلا مي شوند. اين امر حتي براي کساني که در طول زندگي خود فقط با يک نفر رابطه جنسي داشته اند، نيز صادق است.

چگونگي ابتلا به بيماري HPV

بيماري HPV از طريق تماس جنسي، اغلب طي تماس جنسي واژينال و مقعدي، منتقل مي شود. اين ويروس همچنين از طريق تماس جنسي دهاني نيز منتقل مي شود. اچ پي وي هم در افراد داراي روابط جنسي نرمال و هم در هم جنس گرايان قابل انتقال است، حتي زماني که طرف مقابل هيچ گونه علامتي ندارد و فقط ناقل است.

اغلب افراد مبتلا خودشان متوجه ابتلاي خود و اين که ممکن است ويروس را به طرف مقابل انتقال دهند، نمي شوند. هر فرد ممکن است حتي سال ها پس از داشتن رابطه با فرد مبتلا، اين ويروس را داشته باشد. همچنين، ممکن است هر فرد بيش از يک نوع ويروس بگيرد. در موارد نادر، خانم باردار مبتلا به اچ پي وي تناسلي، ممکن است حين زايمان، اين ويروس را به فرزندش منتقل کند.

مشکلات بالقوه بيماري HPV

بسياري از افراد مبتلا به بيماري HPV هيچ علامتي ندارند و مشکلي هم برايشان ايجاد نمي شود. اما گاهي، عفونت هاي اچ پي وي مي توانند موجب بروز برخي مشکلات جدي سلامت، از جمله موارد زير شوند:

زگيل هاي تناسلي

پاپيلوماتوزيس تنفسي راجعه (RRP)؛ وضعيتي نادر که در آن زگيل ها در گلو رشد مي کنند. سرطان دهانه رحم (سرويکس) و ديگر سرطان هاي کمتر رايج، اما جدي، مانند سرطان هاي تناسلي و يک نوع خاص از سرطان سر و گردن که اروفارينژيال ناميده مي شود (سرطان در نواحي پشت گلو).

در همه موارد زگيل هاي تناسلي و آر آر پي (RRP) و تقريباً همه موارد سرطان دهانه رحم، پاي اچ پي وي در ميان است! برخي از زير مجموعه هاي خاص سرطان هاي واژن، فرج، آلت، مقعد و حلق نيز فقط از اين ويروس ايجاد مي شوند. گونه هايي از اچ پي وي که موجب زگيل هاي تناسلي مي شوند با آن گونه هايي که موجب بروز سرطان مي شوند، متفاوتند.

نشانه هاي بيماري هاي ناشي از HPV

زگيل هاي تناسلي معمولاً به صورت يک برآمدگي کوچک يا گروهي از برآمدگي ها در ناحيه تناسلي ظاهر مي شوند. اين زگيل ها مي توانند کوچک يا بزرگ، برجسته يا تخت و يا به شکل گل کلم باشند. زگيل ها ممکن است چند هفته يا چند ماه پس از تماس جنسي با فرد آلوده ظاهر شوند، حتي اگر وي هيچ نشانه اي از زگيل تناسلي نداشته باشد. در صورت درمان نشدن، زگيل ها ممکن است برطرف شوند، بدون تغيير باقي بمانند و يا بزرگ و زياد شوند. گونه هايي از بيماري HPV که سرطان زايند با گونه هايي که زگيل تناسلي ايجاد مي کنند، متفاوتند.

سرطان دهانه رحم معمولاً تا مرحله پيشرفته، علائم ندارد. به همين دليل، مهم است که خانم ها به طور مرتب براي سرطان دهانه رحم غربالگري شوند. تست هاي غربالگري مي توانند نشانه هاي زودهنگام بيماري را پيدا کنند و کمک کنند مشکلات زودتر درمان شوند، پيش از آن که به سرطان تبديل شوند.

ديگر سرطان هاي ناشي از بيماري HPV تا زمان رسيدن به مرحله پيشرفته، هيچ علائم و نشانه اي ندارند و درمان آن ها دشوار است. ديگر سرطان هاي مرتبط با آن عبارتند از سرطان فرج، واژن، آلت، مقعد. آر آر پي (RRP) نيز وضعيتي است که در آن زگيل ها در گلو رشد مي کنند و مي تواند در کودکان و بزرگسالان رخ دهد. رشد زگيل ها در گلو مي تواند مجراي هوا را مسدود کند و موجب خرخر و اختلال در تنفس شود.

بيماري HPV و مشکلات سلامت ناشي از آن

اگر اين ويروس مقاوم باشد و از بين نرود، مي تواند سلول هاي نرمال را به غيرنرمال بدل کند و در اغلب موارد شما نمي توانيد اين تغييرات سلولي را متوجه شويد. زگيل ها ممکن است چند ماه پس از ابتلا ظاهر شوند. پيشرفت سرطان نيز اغلب سال ها يا حتي دهه ها پس از ابتلا، زمان مي برد.

راهي قطعي و مشخص براي دانستن اين نکته که کدام افراد مبتلا به اين ويروس، گرفتار سرطان يا ديگر مشکلات مي شوند، وجود ندارد. اما افراد داراي سيستم ايمني ضعيف (از جمله مبتلايان به ايدز) توان کمتري براي جنگيدن با اين ويروس و رهايي از مشکلات ناشي از آن را دارند.

حدود 80 ميليون آمريکايي به اين ويروس مبتلايند. هر ساله نيز حدود 14 ميليون نفر به اين ويروس آلوده مي شوند. شيوع بالاي اين ويروس از آن رو است که تقريباً تمام زنان و مرداني که به لحاظ جنسي فعالند، در مقعطي از زندگي شان حداقل به يکي از گونه هاي اين ويروس آلوده مي شوند.

سالانه حدود 360 هزار تن نيز در آمريکا به زگيل هاي تناسلي مبتلا مي شوند. سالانه حدود 10 هزار زن نيز در آمريکا به سرطان دهانه رحم مبتلا مي شوند. آمار ابتلاي سالانه به ديگر انواع سرطان مرتبط با بيماري HPV ، بين 1000 تا 10000 تن است.

توجه به اين نکته نيز ضروري است که ديگر عوامل، به ويژه مصرف بالاي الکل و توتون نقش مهمي در ابتلا به سرطان هاي ناشي از اين ويروس دارد. حدود 21 هزار مورد از اين سرطان ها به صورت بالقوه با واکسن HPV قابل پيشگيري اند. آمار ابتلا به پاپيلوماتوزيس تنفسي راجعه (RRP) بسيار کم است و در آمريکا سالانه حدوداً 820 کودک به نوع کودکانِ اين بيماري مبتلا مي شوند.

تفاوت بيماري HPV و HIV

HPV ويروسي متفاوت از HIV است و مشکلات و بيماري هاي متفاوتي ايجاد مي کند. بيماري HPV در سلول هاي خون زندگي نمي کند و بيشتر بر روي پوست زندگي مي کند. همچنين، HIV موجب ابتلا به ايدز مي شود، اما HPV تناسلي به زگيل هاي تناسلي و انواع خاصي از سرطان مي انجامد. شانس ابتلاي افراد مبتلا به HIV، به ويروس HPV بيشتر است و باعث مي شود بيماري هاي ناشي از آن، به ويژه سرطان مقعد، پيشرفت کند.

HPV و سلامت خانم باردار مبتلا و نوزاد او

خانم ها باردار نيز ممکن است مبتلا به اين عفونت ويروسي شوند. معمولاً اين عفونت ها مشکلي ايجاد نمي کنند، اما گاهي موجب رشد زگيل هاي تناسلي در دوره بارداري مي شوند. خانم هايي که در مراحل آخر بارداري به زگيل تناسلي مبتلا مي شوند، ممکن است در گلوي نوزادشان نيز زگيل رشد کند و به RRP مبتلا شود که البته بسيار نادر است. در دوران بارداري نيز ممکن است تغييرات سلولي ناشي از بيماري HPV در دهانه رحم رخ دهد.

اين تغييرات فقط در غربالگري هاي منظم دوره اي براي سرطان دهانه رحم قابل کشف است.همه خانم ها، حتي خانم هاي باردار، بايد اين غربالگري هاي دوره اي را انجام دهند.

آزمايشي براي بررسي بيماري HPV

آزمايش هاي HPV براي کمک به غربالگري سرطان دهانه رحم در خانم هاي 30 ساله و بالاتر وجود دارد. اين آزمايش ها براي غربال آقايان، نوجوانان و يا خانم هاي زير 30 سال توصيه نمي شود. هيچ تست عمومي براي کنترل وضعيت کلي HPV در خانم ها و آقايان وجود ندارد. همچنين هيچ آزمايش تأييدشده اي براي يافتن اين ويروس در دهان و گلو نيز وجود ندارد.

پيشگيري از بيماري HPV

چند راه براي کاهش شانس ابتلا به اين ويروس وجود دارد:

واکسن

واکسن هاي HPV براي دختران و پسران 11 يا 12 ساله توصيه مي شود. اين واکسن ها ايمن و مؤثرند و مي تواند زنان و مردان را در برابر برخي انواع شايع تر اين ويروس که منجر به بيماري و سرطان مي شوند، محافظت کند. اين واکسن بهترين محافظت را براي دختران و پسران 10-11 ساله فراهم مي کند، زيرا پاسخ سيستم ايمني آن ها به اين واکسن، بهتر از مردان و زنان مسن تر است.

براي دختران و زنان دو واکسن سرواريکس و گاردازيل براي محافظت از ابتلا به سرطان دهانه رحم در دسترس است. گاردازيل براي محافظت از ابتلا به زگيل تناسلي و سرطان هاي مقعد، واژن و فرج نيز مؤثر است. اين واکسن نيز براي دختران 11 و 12 ساله و خانم هاي 13 تا 26 ساله اي که قبلاً واکسن نزده اند، توصيه مي شود.

براي پسران و مردان نيز يک واکسن (گارادزيل) براي محافظت از اغلب زگيل هاي تناسلي و سرطان ها وجود دارد. گاردازيل براي پسران 11 و 12 ساله و آقايان 13 تا 21 ساله اي که قبلاً واکسن نزده اند، توصيه مي شود.

مراقبت هاي جنسي

استفاده از کاندوم نيز خطر ابتلا به اين ويروس و بيماري هاي ناشي از آن را کاهش مي دهد. بيماري HPV مي تواند نواحي پوشش نيافته با کاندوم را آلوده کند، پس کاندوم نمي تواند محافظت کامل در برابر اين ويروس ايجاد کند. بهترين راه محافظت، داشتن رابطه اي وفادارانه با يک نفر و پرهيز از داشتن شرکاي جنسي است. در انتخاب يک فرد نيز بايد دقت شود که او قبلاً شرکاي جنسي متعدد داشته است يا خير. البته، گاهي حتي افرادي که فقط يک شريک جنسي داشته اند، نيز مبتلايند.

در واقع، هيچ گاه نمي توان مطمئن بود که شخصي که شرکاي جنسي متعدد داشته يا فقط يک شريک جنسي دارد، به اين ويروس مبتلاست يا خير. به هرحال، چون ميزان شيوع اين ويروس بسيار بالاست، هر کسي ممکن است به آن مبتلا شود، بنابراين، لازم است که خود را در برابر مشکلات احتمالي آن محافظت کند.

درمان ويروس HPV

متأسفانه درماني براي خودِ ويروس HPV وجود ندارد، اما براي بيماري هاي ناشي از آن، درمان هايي وجود دارد. زگيل هاي تناسلي را مي توان به روش هاي گوناگون، مانند ليزردرماني و کرايوتراپي برداشت. هيچ يک از روش هاي درمان هم بهتر از ديگري نيست. برخي هم اصلاً سراغ درمان نمي روند تا خودش برطرف شود که البته، اين کار درست نيست چون ممکن است تعداد و اندازه زگيل بيشتر شود.

سرطان دهانه رحم درمان پذيرترين بيماري است، اگر زود تشخيص داده و درمان شود. زناني که به طور منظم تست پاپ اسمير مي دهند و پيگيري مي کنند، مي تواند پيش از پيشرفت سرطان، آن را درمان کنند. پيشگيري هميشه بهتر از درمان است! ديگر سرطان هاي ناشي از اين ويروس نيز، در صورت تشخيص زودهنگام، قابل درمانند. پاپيلوماتوزيس تنفسي راجعه نيز با جراحي يا دارو قابل درمان است که البته ممکن است دوره درمان آن طولاني (بيش از يک سال) باشد.

منبع: نبض ما