به گزارش «تابناک با تو»؛ نزار قبانی شاعر و دیپلمات سوری در زندگی‌نامه خود نوشته است: «۲۱ مارس ۱۹۲۳ در یکی از خانه‌های قدیمی دمشق متولد شدم. جهان در آستانه بهار بود. زمین و مادرم هر دو آبستن بودند. آیا این یک تصادف بود که تولد من با جنبش طبیعت همراه باشد؟ در بیرون خاک، حرکت مقاومت فرانسوی‌ها داشت گسترش می‌یافت و محله ما یکی از محله‌های مقاومت بود…».
نقاشی و موسیقی، نزار را شاعر می‌کنند. او خود در این باره گفته است: «در ابتدای زندگی‌ام به نقاشی پرداختم. از پنج تا هجده سالگی در دنیایی از رنگ‌ها زندگی می‌کردم. پس از آن به سوی موسیقی گرایش پیدا کردم.. نقاشی و موسیقی، دو عامل مهمی بودند که مرا برای مرحله سوم که شعر بود آماده کردند».
نزار قبانی در دمشق به مدرسه رفت و از معلم‌هایش که فرانسوی بودند، دیپلم ادبیات و فلسفه گرفت. از همان دوره با ادبیات فرانسه آشنا شد. پس از ان، سفیر سوریه در لندن شد و انگلیسی آموخت و بعدها که محل اقامتش در مادرید بود با زبان اسپانیایی آشنا شد.
او سرودن شعر را از ۱۶ سالگی آغاز کرد. نخستین کتاب شعرش، «دختر سبزه رو به من گفت» را با سرمایه شخصی خود و در ۳۰۰ نسخه منتشر کرد و آخرین آن «الفبای یأس» بود که به سال ۱۹۹۸ و پس از درگذشت، نزار قبانی منتشر شد.
هنگامی که ۱۵ ساله بود خواهر ۲۵ ساله‌اش به علت مخالفت خانواده‌اش با ازدواج با مردی که دوست داشت اقدام به خودکشی نمود. در حین مراسم خاکسپاری خواهرش ، وی تصمیم گرفت که با شرایط اجتماعی که او آن را مسبب قتل خواهرش می‌دانست بجنگد.
ماجرای دیگری که بر نزار قبانی تاثیر بسیاری گذاشت،ترور همسر او «بلقیس الراوی» بود که در جریان بمب گذاری یک گروهک مخالف رژیم عراق در سال ۱۹۸۱ در سفارت عراق در بیروت جان باخت، وی کشته شدن همسرش را بهانه ای برای محکوم کردن فتنه ها و تفرقه های موجود بین عرب ها قرار می دهد:
«اگر آنان درخت زیتونی را از ربع قرن پیش آزاد کردند
یا میوه لیمویی را بازگرداندند
و پلیدی را از تاریخ محو نمودند
از قاتلان تو تشکر خواهم کرد ای بلقیس
اما آنان فلسطین را ترک کردند تا آهویی را بکشند»
نزار قبانی و همسرش بلقیس الراوی؛ بلقیس در یک بمبگذاری کشته شد و این موضوع بر شعرهای قبانی اثر گذاشت
نزار در مورد جهان عرب اینچنین می نویسد: «عشق در جهان عرب مانند یک اسیر و برده است و من می‌خواهم که آن را آزاد کنم. من می‌خواهم روح و جسم عرب را با شعرهایم آزاد کنم. روابط بین زنان و مردان در جهان ما درست نیست».
نزار قبانی تا قبل از شکست عرب ها، در ژوئن ،۱۹۶۶ فقط اشعار عاشقانه می سرود، اما بعد از آن شکست بود که وارد سیاست شد و قصیده «یادداشتی بر دفتر شکست» را سرود که در محافل ادبی و سیاسی جهان عرب غوغایی به وجود آورد. بعضی سرودن این شعر را به فال نیک گرفتند و آن را مقدمه ای برای سرودن هر چه بیشتر اشعار سیاسی و اجتماعی توسط او می دانستد.
می خواهم بپرسم چرا در سرزمین های ما (کشورهای عربی)... زنان علیه آزادی زنان می ایستند؟
اشعار نزار قبانی را به شکل آواز و ترانه، خوانندگان بزرگی چون ام کلثوم، عبد الحلیم حافظ و نجاه الصغیره(مصر)، فیروز و ماجده الرومی (لبنان)، کاظم الساهر(عراق) خوانده‌اند. او در دنیای عرب از شهرتی بی‌همتا برخوردار است. شعر او به اکثر زبان‌های دنیا ترجمه شده‌است و خوانندگانی بی‌شمار دارد.
وی در ۳۰ آوریل ۱۹۹۸(سن ۷۵ سالگی) در لندن از دنیا رفت. جنازه نزار قبانی به دستور حافظ اسد رئیس جمهور سوریه با احترام نظامی و تشریفات رسمی بر دوش هزاران نفر از دوستداران شعرش در دمشق زادگاه او به خاک سپرده شد.
عشق از آنِ مردانِ شجاع است برای ترسوها مادرانشان زن می گیرند!
دکتر شفیعی کدکنی در کتاب شاعران عرب آورده است: چه بخواهیم و چه نخواهیم، چه از شعرش خوشمان بیاید یا نه، قبانی پرنفوذترین شاعر عرب است. تاکنون مترجمانی چون غلامحسین یوسفی، عبدالحسین فرزاد، موسی بیدج، احد پوری، یغما گلرویی و … شعرهای نزار قبانی را به فارسی برگردانده‌اند.
شعری از نزار قبانی:
عشق تو مرا به شهرهای اندوه برد
جایی که پیش تر نرفته بودم
و نمیدانستم اشک همان انسان است
و انسان بی اندوه تنها خاطره ای است
از انسان...
شعر زن فالگیر:
زن فالگیر او نشست در حالیکه ترس در چشمانش بود
به دقت به فنجان برعکس شده مرا نگاه می کرد
گفت: پسرم غمگین نباش
فرزندم! عشق سرنوشت توست
فرزندم! هر که در راه محبوبش بمیرد شهید است
فنجان تو دنیایی ترسناک و زندگی ات سراسر سفر است و جنگ
پسرم بارها عاشق خواهی شد
و بارها خواهی مرد
و تمام زنان جهان را عاشق خواهی بود
و هر بار چون پادشاهی شکست خورده بازخواهی گشت
....
ترجمه عکس نوشته ها از «تابناک با تو»/گردآوری مطالب از سایت های مهر-بیتوته و آنام
